KLASZTOR OJCÓW KARMELITÓW BOSYCH w Zagórzu położony jest na malowniczym wzgórzu Mariemont (Marymont), czyli Górze Marii, a u podnóża tego wzniesienia sennie płynie rzeka Osława.

Fundatorem klasztoru był wojewoda wołyński, właściciel Leska Jan Franciszek Stadnicki, który w ten sposób chciał podziękować Bogu za ocalenie życia w wojnie północnej. Budowę klasztoru rozpoczęto w 1700 roku, a zakończono trzydzieści lat później. Mury obronne wraz z fortyfikacjami powstały w następnych latach.

Barokowy klasztor poza swą podstawową funkcją jako miejsca modlitwy, miał pełnić rolę warowni ze stacjonującą załogą wojskową i stanowił jedno z ogniw łańcucha obronnego, w którego skład wchodziły zamki: Sobień, Sanok, Lesko, Odrzykoń i Dobromil.

W skład całego zespołu klasztornego wchodził kościół, klasztor, szpital, dom dla gości (foresteria) i zabudowania gospodarcze, otoczone wysokimi pięciometrowymi murami obronnymi. Oprócz zabudowań klasztornych poza murami obronnymi znajdował się tam budynek szpitalny, który istniał aż do kasaty klasztoru w 1831r.

Zespół klasztorny dzielił się na trzy części: dostępny dla wiernych plac z kościołem i zabudowaniami gościnnymi, na który wchodziło się przez okazałą bramę, część gospodarczą oraz klauzurowy klasztor z ogrodem, obejmujący 22 cele zakonników, bibliotekę, refektarz i kuchnię.

Kościół posiadał bogate wyposażenie, ufundowane przez córkę fundatora klasztoru Annę Stadnicką. Wnętrze kościoła ozdobiono malarstwem iluzjonistycznym, które zastąpiło budowę ołtarzy, co było rozwiązaniem niezwykle rzadkim. Wokół ołtarza widniały piękne freski, których pozostałości na ścianach wewnętrznych możemy podziwiać do dziś (pomimo upływu czasu, niekorzystnych warunków atmosferycznych i zwykłego ludzkiego wandalizmu).

W zagórskim klasztorze w poprzednich wiekach mieszkało łącznie pięćdziesięciu pięciu zakonników, którzy zostali pochowani w podziemnych kryptach.

Czas istnienia klasztoru nie jest zbyt długi, bo obejmuje prawie 100 lat. Przyczyniły się do tego dwa wielkie pożary: pierwszy podczas konfederacji barskiej (1772 roku) i drugi pięćdziesiąt lat później.

W okresie konfederacji barskiej w Zagórzu obrona klasztoru była ostatnią bitwą konfederacji. Zabudowania klasztorne zostały ostrzelane z armat, część z nich uległa spaleniu i zniszczeniu. Dla upamiętnienia tych wydarzeń w 2018 r. w centrum miasta Zagórza odsłonięto pomnik Nieznanego Konfederata Barskiego, autorstwa dr habilitowanego Piotra Zieleniaka.

Po pożarze i zniszczeniach zakonnikom udało się odrestaurować konwent, jednakże prowadzona przez Austrię polityka józefinizmu nie pozwoliła na powrót do jego dawnej świetności. 

Do drugiego pożaru klasztoru, który strawił zabudowania klasztoru doszło w 1822 roku w wyniku sprzeczki przeora z jednym z zakonników – taka była oficjalna wersja policji austriackiej, jednak według innej wersji pożar powstał w wyniku celowego podpalenia z inicjatywy władz zaborczych.

W roku 1831 rząd austriacki zniósł klasztor w Zagórzu, majątki i legaty przeszły na skarb państwa a karmelici zostali przeniesieni do Przeworska oraz Lwowa. Ocalałe z pożaru wyposażenie kościoła – w tym znacznych rozmiarów obrazy umieszczono w kościele parafialnym w Zagórzu.

Przez 135 lat zniszczony i opustoszały klasztor pozostawał bez opieki. Po drugiej wojnie światowej ruiny klasztoru powróciły w ręce prawowitych właścicieli (czyli zakonu Karmelitów Bosych), którzy chcieli go odbudować, ale władze państwowe na to nie zezwoliły.

W 1957 r. karmelici podjęli się odbudowy zagórskiego karmelu. Po śmierci niestrudzonego inicjatora odbudowy O. Józefa, znanego jako Jan Prus karmelici musieli zrezygnować z kontynuowania dalszej odbudowy z powodu braku środków finansowych. Dnia 10 października 1962 r., na polecenie przełożonych zakonnicy opuścili zagórski Karmel.

Dopiero od 2000 roku klasztor stał się własnością gminy Zagórz i wtedy powoli ruszyły prace zabezpieczające najlepiej zachowane fragmenty ruin. Oczyszczono mury kościoła i klasztoru z drzew i krzewów, uporządkowano teren w obrębie murów obronnych. Wyremontowano i ponownie ustawiono na obelisku przed kościołem figurę Matki Bożej z Dzieciątkiem. Odbudowano dwie znacznie zrujnowane baszty (wieże) kościoła, nie ukończono jednak górnych – najbardziej efektownych – części wież, tzw. oktagonów. Ponadto w kolejnych latach w wyniku realizacji prac konserwatorskich zabezpieczone zostały trzy elewacje kościoła (południowa, zachodnia i północna (frontowa). Jednak po kilku latach dobra passa dla zagórskiego karmelu się skończyła. W wyniku zmiany przepisów dotyczących finansowania prac przy zabytkach roboty zostały przerwane. Lepsze czasy nastały dopiero od 2011 r. kiedy to na nowo rozpoczęto realizację prac konserwatorskich, co sprawia, że ruiny stopniowo odzyskują dawny blask.

Obecnie ruiny klasztoru są ogrodzone i furtka wejściowa zamykana jest na noc.

Przy samym klasztorze znajduje się dostępna dla zwiedzających wieża widokowa, z której rozciągają się piękne widoki na góry, rzekę Osławę i samo miasteczko.

Aby dotrzeć do ruin klasztoru należy przekroczyć tory i minąwszy źródełko z wodą wchodzimy na dróżkę wiodącą do samych ruin. Wzdłuż dróżki rozmieszczono tablice z dziesięcioma przykazaniami i stacje drogi krzyżowej. Intrygujące stacje drogi krzyżowej zostały wykonane przez artystów z Zagórza i okolicznych miejscowości.

Obiekt czynny jest tylko sezonowo (w maju w godzinach 10.00 – 17.00, od czerwca do końca sierpnia 9.00 – 18.00, a przez cały wrzesień 9.00 – 18.00).

Jak mówią legendy w ruinach klasztoru po zmroku dzieją się niesamowite rzeczy i poza podziwianiem samej bryły budynku można spotkać postaci z zaświatów. Niektórzy widzieli postać rycerza w zbroi, inni pokutującego mnicha, który na polecenie władz austriackich miał podpalić klasztor. Z kolei na szczycie odbudowanej wieży można zobaczyć świetlistą postać prawowitego strażnika ruin. Niezależnie kogo się zobaczy i tak przeżycia będą niesamowite.

Można też spróbować poszukać wejścia do tajemnego tunelu łączącego klasztor w Zagórzu z lochami zamku w Lesku, który według legendy przebiegał pod dnem rzeki Osławy.

Miasteczko Zagórz istnieje dopiero od 1977 roku (wcześniej teren ten był włączony do Sanoka). Historia wsi Zagórz jednak  jest o wiele dłuższa i zaczyna się w 1412 roku, kiedy to ukazała się pierwsza historyczna wzmianka o miejscowości. Zagórz stanowił wówczas własność Jana z Tarnawy. Ważnym momentem w rozwoju osady było powstanie Pierwszej Węgiersko – Galicyjskiej Kolei Żelaznej, łączącej Budapeszt z Twierdzą Przemyśl.

Wśród zabytków Zagórza warto zobaczyć również kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, który obecnie pełni funkcję Sanktuarium Matki Boskiej Zagórskiej – Matki Nowego Życia.

W miejscowości znajduje się również prawosławna cerkiew pod wezwaniem świętego Michała Archanioła. Przy cerkwi stoi drewniany krzyż upamiętniający 1000-lecie chrztu Rusi.

Z nowszych obiektów w Zagórzu znajduje się zespół skoczni narciarskich „Zakucie”.